Ο σκοπός και η ωφέλεια των ασθενειών
Εξετάσαμε έως εδώ τις βασικές αιτίες των ασθενειών. Ας δούμε στην συνέχεια την ωφέ¬λεια που μας προξενούν.
Η ασθένεια είναι μία επίσκεψη του Θεού προς τον άνθρωπο. Είναι μία εκδήλωση της α¬γάπης Του, πού έχει ως σκοπό την θεραπεία της ψυχής μας από την αρρώστια της αμαρ¬τίας. «Ο Θεός δίνει τις αρρώστιες για την υ¬γεία της ψυχής», λένε οι άγιοι Πατέρες.
Ο ιερός Χρυσόστομος μιλώντας για τον παράλυτο, πού επί τριάντα οκτώ χρόνια περί¬μενε την θεραπεία του, λέγει ότι η αρρώστια του «έδειξε την φιλανθρωπία του Θεού. Διότι πραγματικά, το να τον παραδώση ο Θεός σε τέτοια αρρώστια, και το να παρατείνη την αρ¬ρώστια τόσο πολύ καιρό, είναι απόδειξη πολύ μεγάλης φροντίδος. Όπως ο χρυσοχόος βάζει το χρυσάφι στο χωνευτήρι και το αφήνει να δοκιμάζεται στην φωτιά μέχρις ότου το ιδεί να γίνεται τελείως καθαρό, έτσι κάμνει και ο Θεός: Επιτρέπει να δοκιμάζωνται οι ανθρώπινες ψυχές στις συμφορές τόσο, όσο να γίνουν καθαρές και διάφανες, και να αποκομίσουν πολλή ωφέλεια από την δοκιμασία αυτή. Επο¬μένως και αυτό είναι ένα είδος ευεργεσίας, και μάλιστα το μεγαλύτερο», καταλήγει ο Άγιος.
Εάν οι λόγοι του ιερού Χρυσοστόμου μας φαίνονται υπερβολικοί, θα πρέπει να εξετά¬σουμε γιατί η αρρώστια θεωρείται ευεργεσία του Θεού. Η απάντηση, σύμφωνα με τους θεοφόρους Πατέρες, βρίσκεται στην πατρική φι¬λανθρωπία του Θεού, πού με αγάπη και σοφία βρίσκει τον τρόπο να θεραπεύση την άρρωστη ψυχή μας. Οι αρρώστιες, όπως και οι άλλες θλίψεις πού παραχωρεί ο Θεός στην ζωή μας, είναι, κατά τους αγίους Πατέρες, «φάρμακα πού θεραπεύουν την ψυχή μας, και την πολυχρονισμένη κακία πού βρίσκεται στο βάθος της, καθώς έχουν μέσα τους το πικρό και δη¬κτικό, και μπορούν να δώσουν στην ψυχή την υγεία ευκολότερα από τα άλλα μέσα», δη¬λαδή την νηστεία, την αγρυπνία, κλπ.
Η πνευματική ωφέλεια πού προξενεί η σω¬ματική ασθένεια Είναι μία πραγματικότητα πού βίωσαν όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Γι' αυτό ακριβώς, όταν ο Κύριος τους ε¬πισκεπτόταν με την ασθένεια, δεν ζητούσαν να απαλλαγούν από αυτήν, άλλα να τους δώση δύναμη να υπομείνουν.
Ένας Γέροντας, πού υπέφερε από υδρωπικία, έλεγε στους αδελφούς πού πήγαιναν να τον περιποιηθούν: "Πατέρες εύχεσθε, ώστε να μην προσβάλη παρόμοια ασθένεια την ψυχή μου. Όσο για την σωματική ασθένεια, παρα¬καλώ τον Θεό να μην με θεραπεύση αμέσως, διότι αν και ο εξωτερικός μας άνθρωπος φθεί¬ρεται, ο εσωτερικός όμως ανακαινίζεται μέρα με την ημέρα"». Αισθανόταν δηλαδή ο Άγιος αυτός, κατά το πρότυπο του αποστόλου Παύλου, την αυξανόμενη ωφέλεια στην ψυχή του από την οδυνηρή αυτή ασθένεια.
Ο μακαριστός γέροντας Παΐσιος μιλώντας από την εμπειρία της μεγάλης δοκιμασίας του έλεγε: «Όταν το σώμα δοκιμάζεται, τότε η ψυχή αγιάζεται... Μεγάλη τιμή θα μου έκαμε ο Χριστός να υπέφερα ακόμη περισσότερο για την αγάπη Του, αρκεί να με ενίσχυε, ώστε να αντέχω, και μισθό δεν θέλω... Όσο ωφελή¬θηκα από την αρρώστια δεν ωφελήθηκα από όλη την άσκηση πού είχα κάνει μέχρι τότε». «Μεγάλο πράγμα η υγεία, άλλα και το καλό πού προσφέρει η αρρώστια, η υγεία δεν μπορεί να το δώση! Πνευματικό καλό! Είναι πολύ με¬γάλη ευεργεσία, πολύ μεγάλη! Καθαρίζει τον άνθρωπο από την αμαρτία, και μερικές φορές του εξασφαλίζει και μισθό. Η ψυχή του αν¬θρώπου Είναι σαν το χρυσάφι και η αρρώστια είναι σαν την φωτιά πού την καθαρίζει. Βλέ¬πεις, και ο Χριστός είπε στον απόστολο Παύλο: Η δύναμις μου εν ασθένεια τελειούται. Ο¬σο περισσότερο ταλαιπωρηθή με κάποια αρ¬ρώστια ο άνθρωπος, τόσο περισσότερο εξαγνί¬ζεται και αγιάζεται, αρκεί να κάμνη υπομονή και να την δέχεται με χαρά... Η σωματική αρρώστια βοηθά στην θεραπεία της πνευμα¬τικής αρρώστιας. Την εξουδετερώνει με την ταπείνωση που φέρνει».
* *
Αξίζει να αναφερθή εδώ η μαρτυρία μιας εκλεκτής ψυχής πού έπασχε από μυασθένεια πάνω από 30 χρόνια, και εκοιμήθη πριν από λίγο καιρό σε άσυλο ανιάτων:
«Η καρδιά μου αγαπούσε δυνατά τον Πλα¬στουργό της. Αυτός ήταν ο πλούτος και η τρο-φή μου! Άλλα αν όλα τα χρόνια ήμουν κάτω από την προστασία και την αγάπη Του, το 1980... βρέθηκα σε καταιγισμό αγάπης!... Από το κεφάλι μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών μου ήμουν ακίνητη... Τα μάτια δεν άνοιγαν για να δουν, άλλα και όταν άνοιγαν τα έβλεπα ή θαμπά ή διπλά. Δεν μπορούσα να μιλήσω κα¬θόλου,... τα πνευμόνια δεν λειτουργούσαν από μόνα τους. Είχα πάντα οξυγόνο, μερικές φορές και αναπνευστήρα... Είχα για 3 συνεχή χρόνια όρο χωρίς να παίρνω από το στόμα ούτε μια κουταλιά γάλα. Έτσι δοκίμασα στον τέλειο βα¬θμό της την πείνα και την δίψα... Η δόση των καθημερινών μου φαρμάκων έφθανε τα 60-70 χάπια με άδειο τελείως στομάχι. Πολλές φο¬ρές πλησίασα την γεύση του θανάτου.
Όλα αυτά φαίνονταν σαν ταλαιπωρίες, ό¬μως η πραγματικότητα ήταν άλλη. Ποτέ δεν θα μπορέσω να περιγράψω την γλυκύτητα και την εσωτερική ανάπαυση και χαρά... Βυθίζο¬μαι σε ωκεανούς χαράς και ευτυχίας. Και αι¬τία αυτών η μακροχρόνια ασθένεια μου».
Οι Ασθένεις και ο Πόνος
Ιερομονάχου Γρηγορίου
Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον
Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
Καρυές - Άγιον Όρος
Εκδοτική Παραγωγή: Εκδόσεις Δόμος, 2005
Η ασθένεια είναι μία επίσκεψη του Θεού προς τον άνθρωπο. Είναι μία εκδήλωση της α¬γάπης Του, πού έχει ως σκοπό την θεραπεία της ψυχής μας από την αρρώστια της αμαρ¬τίας. «Ο Θεός δίνει τις αρρώστιες για την υ¬γεία της ψυχής», λένε οι άγιοι Πατέρες.
Ο ιερός Χρυσόστομος μιλώντας για τον παράλυτο, πού επί τριάντα οκτώ χρόνια περί¬μενε την θεραπεία του, λέγει ότι η αρρώστια του «έδειξε την φιλανθρωπία του Θεού. Διότι πραγματικά, το να τον παραδώση ο Θεός σε τέτοια αρρώστια, και το να παρατείνη την αρ¬ρώστια τόσο πολύ καιρό, είναι απόδειξη πολύ μεγάλης φροντίδος. Όπως ο χρυσοχόος βάζει το χρυσάφι στο χωνευτήρι και το αφήνει να δοκιμάζεται στην φωτιά μέχρις ότου το ιδεί να γίνεται τελείως καθαρό, έτσι κάμνει και ο Θεός: Επιτρέπει να δοκιμάζωνται οι ανθρώπινες ψυχές στις συμφορές τόσο, όσο να γίνουν καθαρές και διάφανες, και να αποκομίσουν πολλή ωφέλεια από την δοκιμασία αυτή. Επο¬μένως και αυτό είναι ένα είδος ευεργεσίας, και μάλιστα το μεγαλύτερο», καταλήγει ο Άγιος.
Εάν οι λόγοι του ιερού Χρυσοστόμου μας φαίνονται υπερβολικοί, θα πρέπει να εξετά¬σουμε γιατί η αρρώστια θεωρείται ευεργεσία του Θεού. Η απάντηση, σύμφωνα με τους θεοφόρους Πατέρες, βρίσκεται στην πατρική φι¬λανθρωπία του Θεού, πού με αγάπη και σοφία βρίσκει τον τρόπο να θεραπεύση την άρρωστη ψυχή μας. Οι αρρώστιες, όπως και οι άλλες θλίψεις πού παραχωρεί ο Θεός στην ζωή μας, είναι, κατά τους αγίους Πατέρες, «φάρμακα πού θεραπεύουν την ψυχή μας, και την πολυχρονισμένη κακία πού βρίσκεται στο βάθος της, καθώς έχουν μέσα τους το πικρό και δη¬κτικό, και μπορούν να δώσουν στην ψυχή την υγεία ευκολότερα από τα άλλα μέσα», δη¬λαδή την νηστεία, την αγρυπνία, κλπ.
Η πνευματική ωφέλεια πού προξενεί η σω¬ματική ασθένεια Είναι μία πραγματικότητα πού βίωσαν όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Γι' αυτό ακριβώς, όταν ο Κύριος τους ε¬πισκεπτόταν με την ασθένεια, δεν ζητούσαν να απαλλαγούν από αυτήν, άλλα να τους δώση δύναμη να υπομείνουν.
Ένας Γέροντας, πού υπέφερε από υδρωπικία, έλεγε στους αδελφούς πού πήγαιναν να τον περιποιηθούν: "Πατέρες εύχεσθε, ώστε να μην προσβάλη παρόμοια ασθένεια την ψυχή μου. Όσο για την σωματική ασθένεια, παρα¬καλώ τον Θεό να μην με θεραπεύση αμέσως, διότι αν και ο εξωτερικός μας άνθρωπος φθεί¬ρεται, ο εσωτερικός όμως ανακαινίζεται μέρα με την ημέρα"». Αισθανόταν δηλαδή ο Άγιος αυτός, κατά το πρότυπο του αποστόλου Παύλου, την αυξανόμενη ωφέλεια στην ψυχή του από την οδυνηρή αυτή ασθένεια.
Ο μακαριστός γέροντας Παΐσιος μιλώντας από την εμπειρία της μεγάλης δοκιμασίας του έλεγε: «Όταν το σώμα δοκιμάζεται, τότε η ψυχή αγιάζεται... Μεγάλη τιμή θα μου έκαμε ο Χριστός να υπέφερα ακόμη περισσότερο για την αγάπη Του, αρκεί να με ενίσχυε, ώστε να αντέχω, και μισθό δεν θέλω... Όσο ωφελή¬θηκα από την αρρώστια δεν ωφελήθηκα από όλη την άσκηση πού είχα κάνει μέχρι τότε». «Μεγάλο πράγμα η υγεία, άλλα και το καλό πού προσφέρει η αρρώστια, η υγεία δεν μπορεί να το δώση! Πνευματικό καλό! Είναι πολύ με¬γάλη ευεργεσία, πολύ μεγάλη! Καθαρίζει τον άνθρωπο από την αμαρτία, και μερικές φορές του εξασφαλίζει και μισθό. Η ψυχή του αν¬θρώπου Είναι σαν το χρυσάφι και η αρρώστια είναι σαν την φωτιά πού την καθαρίζει. Βλέ¬πεις, και ο Χριστός είπε στον απόστολο Παύλο: Η δύναμις μου εν ασθένεια τελειούται. Ο¬σο περισσότερο ταλαιπωρηθή με κάποια αρ¬ρώστια ο άνθρωπος, τόσο περισσότερο εξαγνί¬ζεται και αγιάζεται, αρκεί να κάμνη υπομονή και να την δέχεται με χαρά... Η σωματική αρρώστια βοηθά στην θεραπεία της πνευμα¬τικής αρρώστιας. Την εξουδετερώνει με την ταπείνωση που φέρνει».
* *
Αξίζει να αναφερθή εδώ η μαρτυρία μιας εκλεκτής ψυχής πού έπασχε από μυασθένεια πάνω από 30 χρόνια, και εκοιμήθη πριν από λίγο καιρό σε άσυλο ανιάτων:
«Η καρδιά μου αγαπούσε δυνατά τον Πλα¬στουργό της. Αυτός ήταν ο πλούτος και η τρο-φή μου! Άλλα αν όλα τα χρόνια ήμουν κάτω από την προστασία και την αγάπη Του, το 1980... βρέθηκα σε καταιγισμό αγάπης!... Από το κεφάλι μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών μου ήμουν ακίνητη... Τα μάτια δεν άνοιγαν για να δουν, άλλα και όταν άνοιγαν τα έβλεπα ή θαμπά ή διπλά. Δεν μπορούσα να μιλήσω κα¬θόλου,... τα πνευμόνια δεν λειτουργούσαν από μόνα τους. Είχα πάντα οξυγόνο, μερικές φορές και αναπνευστήρα... Είχα για 3 συνεχή χρόνια όρο χωρίς να παίρνω από το στόμα ούτε μια κουταλιά γάλα. Έτσι δοκίμασα στον τέλειο βα¬θμό της την πείνα και την δίψα... Η δόση των καθημερινών μου φαρμάκων έφθανε τα 60-70 χάπια με άδειο τελείως στομάχι. Πολλές φο¬ρές πλησίασα την γεύση του θανάτου.
Όλα αυτά φαίνονταν σαν ταλαιπωρίες, ό¬μως η πραγματικότητα ήταν άλλη. Ποτέ δεν θα μπορέσω να περιγράψω την γλυκύτητα και την εσωτερική ανάπαυση και χαρά... Βυθίζο¬μαι σε ωκεανούς χαράς και ευτυχίας. Και αι¬τία αυτών η μακροχρόνια ασθένεια μου».
Οι Ασθένεις και ο Πόνος
Ιερομονάχου Γρηγορίου
Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον
Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
Καρυές - Άγιον Όρος
Εκδοτική Παραγωγή: Εκδόσεις Δόμος, 2005
